Gebelikte Hipertansiyon Neden Önemli?
Gebeliklerin % 2-8’de tansiyon yüksekliği ile karşılaşılmaktadır. Gebelikte hipertansiyon ve bunun yarattığı sorunlar, küresel bir problem olup gebelik ve doğuma bağlı anne ölümlerinin en sık 2 nedeninden biridir. Aynı zamanda hipertansif problemler, erken doğum ve yenidoğanda erken doğuma bağlı ortaya çıkan sorunların, annede ortaya çıkan önemli sağlık problemlerinin (akciğer, karaciğer, böbrek) önemli bir nedenidir.
Gebelikte Tansiyon Yükselmesi için Risk Faktörleri Nelerdir ?
İlk gebelikler, çoğul gebelikler, aile öyküsü, gebelik öncesinde var olan karaciğer, böbrek problemleri, organ nakli hastaları, bağ doku hastalığı olan anne adayları,gebelik öncesi var olan şeker hastalığı, obezite, adölesan gebelikler ve 40 yaş üzeri gebelikler, antifosfolipit antikor sendromu, daha önceki gebeliğinde preeklampsi (Gebelik hipertansiyonunun bir türü) ve yardımcı üreme teknikleri (tüp bebek) ile elde edilen gebelikler gebelikte kan basıncı yüksekliği (Hipertansiyon) için risk taşırlar.
Gebelik Hipertansiyonu Önlenebilir mi?
Evet riskli grupları daha ilk muayenede belirleyebilirsiniz. Gebeliğin 11-14. haftaları arasında yapılan perinatoloji muayenelerinin sadece amacı Down sendromu taraması değil aynı zamanda annenin gebelik için olası risklerini belirlemektir (Tıbbi öykü, ultrasonografi ve Doppler değerlendirmeleri ve kan testleri ile). Kan basıncı (Tansiyon) ve kilo takibi, basit ama her muayenede yapılması gereken takip yapan hekim için uyarıcı olabilecek işlemlerdir.
Gebelikte Hipertansiyonun Tedavisi Nasıl Yapılır ?
Gebelik hipertansiyonunun çok farklı klinik tabloları vardır. Bu nedenle tedavi seçenekleri de hastalığın ağırlığına göre değişir. Doğumu takiben 24 saat ile 6 hafta içinde gebelerin büyük bölümünde tansiyonların düşmesi nedeni ile gebelik hipertansiyonu ve preeklampsi tablosunun kesin tedavisi doğumdur. Tansiyonu düşürmek için ilaç kullanımı ancak kadın hastalıkları ve doğum uzmanınca, doğum planlanan gebelerde hipertansiyonun annede ortaya çıkabilecek olumsuz sonuçları önlemek kullanılabilir. Özellikle hipertansiyonun böbrek, akciğer, beyin, karaciğer ve kan tablosu üzerinde olumsuz tablosunun ortaya çıkması ve hipertansiyonun kötüleşmesi durumunda hastaneye yatış ve anne sağlığını da göz önüne alınarak doğum kararı verilebilir. Doğum kararı verilirken, gebelik haftası göz önüne alınarak anne karnındaki bebeğin bulunduğu gebelik haftası ve ağırlığı da göz önüne alınarak hareket edilmelidir. Özellikle viabilite (Canlılık) sınırları içine giren prematür bir bebekte ideal koşullarda doğum gerçekleşmesi için akciğer geliştirici iğneler (Steroid) ve diğer destek tedavileri yapılıp uygun yenidoğan yoğun bakım koşulları olan bir hastanede doğum gerçekleştirilmelidir. Ağır hastalık tablosu olmayan 37 gebelik haftasının altındaki gebelerde tecrübeli merkezlerde sık ve yakın izlem ile doğuma kadar geçen süre uzatılabilir. Ancak bu yola hangi gebelerde başvurulabileceği kararını bir perinatolog veya tecrübeli bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı vermelidir.
Hipertansiyonu Olan Bir Gebede Doğum Nasıl Gerçekleşmeli ?
Gebelik hipertansiyonu veya preeklampside sezaryen ile doğum kararı sadece tıbbi gereklilikler durumunda verilmelidir.Doğum kararı verildiğinde epilepsi nöbetlerini önlemek için magnezyum sülfat tedavisi verilmeye başlanabilir. Genellikle doğumu takiben 24 saat içinde kan basınçları düşmeye başlayacaktır. Çoğu gebede antihipertansif ilaçların kullanımı Ancak tansiyonların normal değerlere dönmesi doğumu takiben 8. haftaya kadar sürebilir. Eğer kan basıncı yüksekliği devam ediyorsa, kronik hipertansiyon gibi kabul edilerek hareket edilmelidir.
Gebelikte Hipertansiyon ile Karşılaşan Gebenin Uzun Vadedeki Riskleri Nelerdir ?
Gebeliğinde preeklampsi veya hipertansiyon ortaya çıkan gebelerin yaklaşık beşte birinde sonraki gebeliklerinde hipertansiyon ve ilişkili sorunlarla karşılaşılabilir. Özellikle klinik tablonun ağır olduğu gebelerde sonraki gebeliklerde gebelik hipertansiyonun tekrar etme ihtimali daha yüksektir. Benzer şekilde gebeliğinde hipertansiyonla karşılaşan kadınlarda uzun vadede koroner arter hastalığı, inme ve kalp yetmezliği riski uzun vadede arttığından kardiyoloji tarafından takipleri önerilir.
Kaynaklar
Norwitz ER. Preeclampsia:Management and Prognosis. uptodate.com/content/preeclampsia-management-and-prognosis/print?search=screening of preeclampsia&topicRef=6750&source
ACOG Practice Bulletin:Gestational Hypertension and Preeclampsia.Number:222 (Interim Update) Obstet Gynecol; 2020:e237-e260