Gebeliğinizi öğrendiğinizde yaşam tarzınızda bazı önemli değişiklikler yapma zamanı gelmiştir. Sigara ve alkol tüketimini bırakmak, kafein içeren içecekleri daha az içmek, düzenli ve dengeli beslenmek ilk akla gelenler arasında yer alır. Eğer gebe kalmadan önce kronik bir hastalığınız varsa, öncelikle sizi takip eden uzmanla görüşerek ona gebelik planınızı açıklamalı ve gebe kalmanız durumunda ne gibi takip ve tedavi değişiklikleri yapılacağını onla konuşmanızı öneririm.
Birçok gebe herhangi bir tıbbi veya gebelik komplikasyonu ile karşılaşmadıkça yaşama tarzı ile ilgili önemli bir değişiklik yapmaya ihtiyaç duymaz. Ancak gebelikte ortaya çıkan ve vücudunuzda hem yapı hem işlev değişikliğine yol açan değişiklikleri göz önüne almanız gereklidir. Gebelik öncesinde gerçekleştirdiği tüm etkinlikleri aynı performans ile gerçekleştirmeye çalışan anne adaylarına yaptığım şu başlıca uyarı "Gebe olduğunuzu unutmayın !" yapıyorum. İstisnai bazı koşullar dışında gebelerin günlük rutinlerine kısıtlama getirilmesine gerek yoktur. Anne adayının kendi fiziki sınırlarını bilerek hareket etmesi yeterlidir. Burada altını çizeceğimiz başlıca nokta "yatak istirahati bile bir gebeliğin olağan gidişinin dışında daha iyi bir seyir göstermesini sağlayarak doğumla sonuçlanmasına katkıda bulunmaz."
Gebelerin yaklaşık % 20'sine süreç boyunca yatak istirahati önerildiğini özellikle de bu önerinin düşük (abortus) ve erken doğum tehdidi tanısı konan kadınlarda % 70-80'leri bulduğu bildirilmektedir.
Gebelikte dinlenme kan basıncını düşürmekte, stresi azaltmakta, vajinal kanamanın şiddetini azaltmakta, plasentaya olan kan akışını arttırmaktadır. Dinlenmenin bu gibi olumlu etkilerine rağmen bazen önerilen mutlak yatak istirahati yarardan çok zarar getirebilir.
Gebelere Hangi Durumda Dinlenme Önerilir ?
Gebelikte ortaya çıkan (Preeklampsi) veya gebe kalmadan önce var olan kan basıncı yükseklikleri, kanama ve düşük tehdidi, servikal (rahim ağzı) yetersizlik, erken doğum eylemi, plasentanın yerleşim sorunları ve plasenta previa, fetal büyüme geriliği, çoğul gebelikler dinlenme önerilen gebelik komplikasyonları içinde başı çekmektedir.
Gebelikte Aktivite Kısıtlamasında Ne Anlamalıyız ?
Hafif Derecede Kısıtlama: Bir saati geçmeyen kısa süreli uzanarak dinlenme veya uyanın olunan saatlerde oturma, 5 kg' dan daha ağır nesnelerin kaldırılmadığı günlük hafif ev işlerinin veya rutinlerinin yapılmasını kapsar.
Orta Derecede Kısıtlama: Günlük uyku saatleri dışında 1-8 saat arasında yatak istirahati ve oturmayı kapsar, ağır cisimler kaldırılmaz, ev işi yapılmaz.
Katı(Sıkı) Kısıtlama: Gün boyunca sadece uzanıldığı ve yatıldığı durum, ev işi yapılmaz ve ağır nesneler kaldırılmaz. Orta derecede ve katı kısıtlamada sadece tıbbi bakım için sağlık kuruluşuna gidilmesine izin verilir.
Aslında birçok gebede önerdiğimiz dinlenme aktivitede hafif derecede kısıtlamadır. Bu kadar yaygın başvurulmasına rağmen özellikle orta derecede ve katı kısıtlamalar; erken doğum, fetal büyüme kısıtlılığı, düşük tehdidi, preeklampsi ve çoğul gebeliklerdeki komplikasyonların önlenmesindeki beklenen sonuçları sağlayamamıştır. Böyle bir öneride bulunmak için yeterli kanıt bulunmamaktadır.
Öte yandan uzun süreli hareketsizlik ve yatak istirahati venöz tromboemboli riskini, annede kilo kaybı veya artışına neden olabilir, kemik kitle kaybını hızlandırır ve ruh sağlığı üzerine olumsuz etkileri bulunmaktadır.
Kaynaklar
1. Sosa CG, Althabe F, Belizán JM, Bergel E. Bed rest in singleton pregnancies for preventing preterm birth. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 3. Art. No.: CD003581. DOI: 10.1002/14651858.CD003581.pub3
2. da Silva Lopes K, Takemoto Y, Ota E, Tanigaki S, Mori R. Bed rest with and without hospitalisation in multiple pregnancy for improving perinatal outcomes. Cochrane Database of Systematic Reviews 2017, Issue 3. Art. No.: CD012031. DOI: 10.1002/14651858.CD012031.pub2
Comments